गुंज ओळख व उपयोग

      गूंज बी तीन रंगात आढळते, लाल,पांढरा आणि काळा .काळी गूंज दुर्मिळ आहे,पूर्वीच्या काळी सोने ह्यनेच मोजायचे कारण सर्व बिया एकाच वजनाच्या आणि आकाराच्या असतात. आहे की नाही निसर्गाचा चमत्कार#     

        गुंजेची मुळे, पाने व बिया औषधी आहेत. मुळे व पाने मधुर परंतु बिया तिखट असतात. ही सर्व पौष्टिक, कामोत्तेजक, पित्तनाशक, रुचिवर्धक, कांतिवर्धक, नेत्ररोगहारक व चर्मरोगहारक असून जखमा व कंड यांवर गुणकारी आहे. ज्वर, डोकेदुखी, दमा, दात किडणे व तहान यांवर मुळे व पाने उपयुक्त असतात. मुळांचा रस कफनाशक आहे. बसलेला घसा (आवाज) पाने चावून खाल्ल्यास तो सुटतो. पानांच्या विड्यात गुंजेचा पाला घालतात. बिया थोड्या प्रमाणात सारक आणि वांतिकारक पण अधिक प्रमाणात विषारी ठरतात. त्यांचे चूर्ण तपकिरीसारखे नाकात ओढल्यास तीव्र डोकेदुखी थांबते. त्यांमध्ये अ‍ॅब्रिन हे ग्लुकोसाइड प्रमुख घटक असते. पूर्वीच्या काळी सोने वजन करण्यासाठी बियांचा वापर केला जात असे.

ओले खोबरे खाण्याचे फायदे

रोज ओलं खबर का खावं.

 अनेकांना ओलं खोबर नुसतं खायला आवडत नाही. पण तुम्हाला माहित आहे का, रोज ओलं खोबर खाल्ल्याने शरीरास आरोग्यदायी असे फायदे होतात. रोगप्रतिकार शक्ती वाढविण्यापासून पचनशक्ती सुधारण्यापर्यंत अनेक गुणकारी फायदे शरीरास होतात.

नारळाचं दूध अत्यंत फायदेशीर आहे. सामान्यत: नारळाची ही गुणकारी आणि लाभदायक बाजू फारच कमी लोकांना माहित आहे. चला तर मग जाणून घेऊया या बहुगुणी ओलं खोबरं खआण्याचे फायदे:

1. पचनशक्ती सुधारते

जर तुम्हाला पचनाच्या तक्रारी असतील तर रोज थोडं ओलं खोबर खावे वा पुदिणा, आलं, लसूण यापासून बनवलेल्या चटणीत ओलं खोबरं वाटून ते खावे. आहारात नक्की कोणते तेल वापरावे? जाणून घ्या तेलाचे विविध प्रकार आणि त्यांचे फायदे

2. रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारते

खोब-यामध्ये अँटी बॅक्टेरियल, अँटी फंगल आणि अँटी व्हायरल तत्व असतात. त्यामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.

3. उलट्या होत असल्यास आराम मिळतो

तुम्हाला अति उष्णतेमुळे उलट्या होत असल्यास ओलं खोबर खाल्लायस आराम मिळतो.

4. नाकातून रक्त येणे थांबते

काही जणांना उष्णतेमुळे नाकातून रक्त येते. अशा लोकांनी ओलं खोब-याचे सेवन करणे फायदेशीर ठरते.

5. वजन नियंत्रित करण्यासाठी

नारळाचे सेवन केल्यास वजन वाढण्याची प्रक्रिया संथ होते.

6नारळाच्या सेवनाने मेंदूची कार्यक्षमता वाढते. हे यामुळे शक्य होतं कारण नारळात ब्रेन बुस्टिंग गुणधर्म आढळतात. ज्यातील पौष्टिक तत्व तुमच्या ब्रेन सेल्सना सक्रीय करतात आणि तुमचा मेंदू अधिक चांगल्या पद्धतीने कार्य करू शकतो. तुमची स्मरणशक्ती वाढण्यास मदत होते.

#आयुर्वेदप्रचार

#निरामयआयुर्वेदप्रचार

राम फळ खाण्याचे आरोग्यदायी फायदे

 #रामफळाचे आरोग्यदायी फायदे 

   

#रामफळ हे फळांमध्ये आरोग्यदायी असले तरीही त्याचा आहारात फारसा वापर केला जात नाही.

#मी लहानपणी माझ्या मित्राच्या शेतात जायचो. तेव्हा रामफळ खायचो. आता गेली अनेक वर्षे हे कुठं दिसलंच नाही. 

#लोकं सीताफळ आवडीने खातात. पण रामफळ मात्र दुर्लक्षितच राहिलेय. सीताफळाच्या बागा दिसतात, पण रामफळाच्या दिसत नाहीत. का बरं ? 

#भारतात बाजरपेठांमध्येही उपलब्ध असले तरीही अनेकांनी त्याची अजून एकदाही चव चाखली नसेल. पण आरोग्याच्यादृष्टीने रामफळ अत्यंत गुणकारी असल्याने तुमच्या नजरेस पडल्यास हे फळ नक्की चाखा. पहा आहारतज्ञ ऋजुता दिवेकर यांनी सांगितलेले रामफळाच्या सेवनाचे काही आरोग्यदायी फायदे...

#प्री डाएबिटीस / मधूमेहींसाठी फायदेशीर  -  

मधूमेहाचा त्रास म्हटला की आहारावर बंधनं येणार हे अटळ असते. मधूमेहींना अनेकदा मधल्या वेळेत भूक खाल्ल्यास नेमके काय खावे? हा प्रश्न पडलेला असतो. मधूमेहींसाठी रामफळ उत्तम आहे. रामफळाच्या सेवनाने रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रणात राहण्यास मदत होते. सोबच रामफळात अ‍ॅन्टी कॅन्सर क्षमता आहे.  

#अ‍ँक्नेचा त्रास कमी होतो - 

तिशी पार केलेल्यांमध्ये अ‍ॅडल्ट अ‍ॅक्नेचा त्रास असल्यास रामफळ त्यावर उत्तम उपाय आहे. रामफळाच्या सेवनामुळे त्वचेचे आरोग्य सूधारण्यासाठी मदत होते.  

#कमजोर रोगप्रतिकारशक्ती  - 

ऋतूमानात बदल झाल्यास तुम्हांला लगेजच त्रास होतो का ? तुमचं उत्तर 'हो' असल्यास यामागील एक कारण म्हणजे कमजोर रोगप्रतिकारशक्ती असू शकते. ती सुधारण्यासाठी रामफळ फायदेशीर ठरू शकते.  रामफळातील व्हिटॅमिन ए आणि व्हिटॅमिन बी घटक फायदेशीर ठरतात. 

#शुष्क केसांची समस्या  - 

रामफळातील व्हिटॅमिन सी घटक, फ्री रॅडिकल्सशी सामना करण्याची क्षमता शुष्क केसांची समस्या, अ‍ॅक्ने मार्क्स आणि कमजोर सांध्यांना बळकटी देण्यासाठी मदत करतात.

डाळिंब खाण्याचे फायदे

#अनार_खाओ #सेहत_बनाओ...!

#आयुर्वेदिक_औषधी_डाळिंब

डाळिंब खाण्यासाठी आपण खूप कंटाळा करतो. कारण त्याला सोला व त्यातील दाणे काढा, मग ते खा. त्यापेक्षा आपल्याला इतर फळे खायला आवडतात. मात्र, हे कंटाळवाणे डाळिंब आपल्या शरीरासाठी किती फायदे शीर असते, हे क्वचितच लोकांना माहीत असते. तर चला बघू या या डाळिंबाचे फायदे.डाळिंबाला आयुर्वेद शास्त्रात खूप महत्त्व आहे. हे सर्वात जुने व सर्वांना माहीत असलेले फळ आहे.

१).रंगरुप आणि गुणांनी परिपूर्ण असे रसदार फळ म्हणूनही डाळिंबाला ओळखले जाते.

 २).यामध्ये व्हिटामिन्स ए, सी,ई बरोबरच फ्लोरिक अँसिड या रसायनिक घटकाबरोबरच अँटि ऑक्सिडंट मोठय़ा प्रमाणात आहे. 

3). .फुप्फुस, यकृत, हृदय या रोगांवर उपयुक्त आहे 

४). पोटांचे आजारही डाळिंबामुळे बरे होतात.

 ५). डाळिंबाचा प्रत्येक भाग शरीरासाठी फायदेशीर ठरणारा आहे. 

६). वाळलेल्या डाळिंबाची पावडर दररोज पाण्यात टाकून प्यायल्यास लघवीला त्रास होत नाही.

 ७). खोकला येत असेल तर डाळिंबाची साल बारीक करून पाण्यासोबत घेतली तर खोकल्याची उबळ येत नाही. 

८).डाळिंबाची साल उकळून त्या पाण्याने गुळण्या केल्यास तोंडाची दुर्गंधी जाते.

 ९). मासिक पाळीच्या वेळेला जास्त रक्तस्राव होत असल्यास डाळिंबाची साल पेस्ट करून पाण्यामध्ये घेतल्या नंतर रक्तस्राव कमी होतो.

१०). डाळिंबाची पेस्ट व दह्याचे मिश्रण करून केसाला लावल्यास केस गळणे थांबते व केस मुलायम होतात. 

११). कोलेस्टेरॉल किंवा हृदयाच्या आजारासाठी डाळिंब खाणे फायदेशीर असते. 

१२). वाढत्या वयात शरीरातील वाढणारे ऑक्सिडायझिंगचे प्रमाण नियंत्रित ठेवण्याचे काम डाळिंब करते.

 १३). कॉलरासारख्या आजारावर डाळिंबाचा ज्यूस उपयुक्त ठरतो. शुगर असलेल्या व्यक्तीने डाळिंबाचा ज्यूस प्यायल्यास कोरोनरी नावाच्या आजारापासून बचाव होतो. 

१४). डाळिंबाच्या पानांचा चहा करून प्यायल्यास पचन संस्थेतील अडचणी दूर होतात. 

  

 #कोरोना साठी फायदेशीर असणार कारण खोकल्या साठी गुणकारी औषधी डालिंबाचे, पाने आणि डाळिंबाच्या कळ्या ...

Kailas

कन्हेर औषधी गुणधर्म

कणेर (पिवळी)

देवपूजेसाठी आपण सर्वजण कण्हेरीची फुले वापरत असल्यामुळे हे झाड तसे सर्वपरिचित आहे या झाडाची पिवळी, भगवी तसेच सफेद रंगाची फुले येतात फुले शिव ,विष्णू, गणपती या देवांना वाहिली जातात भगवे फुल विवाह जमण्यासाठी  लक्ष्मीला वाहतात यामुळे हे झाड सर्वसाधारण प्रत्येकाच्या दारात असतेच

हे झाड मूळचे Mexico, Central America येथील आहे याचे वनस्पतीशास्त्रीय नावCascabela असून कुलनामApocynaceae आहे हे झाड

Yellow Oleander, lucky nut, milk tree इत्यादी नावाने ओळखले जाते या झाडातून पांढरा चीक येतो पाने निमुळती लांब असतात झाड सदाहरित आहे फुले व पाने कायम असतात

फुल पेल्याच्या आकाराचे असून देठ हिरव्या रंगाचा असतो फळ सुरुवातीला हिरव्या रंगाचे लंबवर्तुळाकार येते पिकल्यावर काळपट तपकिरी रंगाचे होते

हे झाड विषारी आहे परंतु योग्य ती काळजी घेऊन हृदयविकार डोळ्याचे आजार, त्वचारोग, विंचू, सर्पदंश यावर बाह्यउपचारासाठी वापरतात हे झाड पर्यावरणाच्या दृष्टीने मोलाचे काम करते धूलिकण वायुरूप प्रदूषके यांचा निचरा  करते त्यामुळे रस्त्याच्या कडेला फॅक्टरीच्या आवारात  ही झाडे मोठ्या प्रमाणात लावतात

हे झाड उष्ण हवेत ही चांगले वाढते त्यामुळे भारतात बहुतेक सर्व राज्यात याची लागवड केली आहे झाडाचा पेस्ट कंट्रोल, तसेच रंगामध्ये  ही वापर केला जातो झाड 20 फुटापर्यंत वाढते झाडाचा मध सूर्यपक्षी, मैना तसेच मधमाशा पितात

झाडाची मर्यादीत उंची तसेच कायम फुले मिळत असल्यामुळे घराशेजारी बागेत लावण्यास उपयुक्त आहे तसेच शेळ्यामेंढ्या गुरे या झाडाची पाने खात नसल्यामुळे झाडाला संरक्षण करण्याची गरज लागत नाही

निरिक्षण व फोटो   ‌सायबर चौक कोल्हापूर

मे २०२०

तिरफळ: Zanthoxylum rhetsa

टपटप पडती अंगावरती ‘तिरफळणी’ची फुले... वाह!

तिरफळ वृक्षाची अत्यंत सुंदर नाजूक फुलं सहसा कुणाच्या नजरेस पडत नाहीत कारण हे वृक्ष जुलै च्या तिसऱ्या आठवड्यात मोहरतात. जणु श्रावण मास सुरु झाल्याची वर्दीच देतात. मोहोरतात म्हणण्यापेक्षा ‘बहरतात’ म्हणणे अधिक योग्य. पिवळसर पोपटी रंगाची ही फुले फांद्यांच्या टोकांना गुच्छाने लगडतात. सकाळी ८ ते दुपारी १ पर्यंत झाडाखालुन चालत गेल्यास वरती फुलांवर घोंगावणाऱ्या मधमाशांचा प्रचंड आवाज मन विचलित करतो. चटकन भीती वाटावी की आपण जणु मधमाशांचा पोळ्याजवळच आलोय की काय. पण त्या व्यग्र असतात; मधुसेवनानंद, स्वच्छंद, धुंद... अगदी संध्याकाळी ५ – ६ वाजले तरीही! असाच आवाज पावसाळ्यात बिवळ्याच्या झाडाखालून गेल्यावर येतो. तसाच आवाज चैत्रात नागचाफ्यावर आणि अगदी तसाच सुरंगीवर. फुलपाखरे देखील या फुलांवर मकरंदासाठी इकडून तिकडे धावत असतात. खाली पडलेल्या फुलांवर अन्य विविध माशा घोंगावत असतात. पावसाळ्यात फुलणाऱ्या वृक्ष प्रजाती तशा दुर्मिळच असल्याने तिरफळ सारखे वृक्ष या ‘मकरंद- आणि पराग- प्रेमींसाठी’ मेजवानीच ठरतात. या फुलांचा सुवास सुरंगी अथवा नागचाफ्या प्रमाणे नसतो. खूप सारी फुले एकत्र ओंजळीत भरून वास घेतल्यास एक प्रकारचा मंद - उग्र सुगंध जाणवतो. 

तिरफळ वृक्षात नर-मादी झाडे वेगवेगळी असतात. मादी वृक्षांना फळे लागतात. मात्र फलधारणा होण्यासाठी नर देखील आवश्यक आहेत. त्यामुळे बागेत केवळ मादी वृक्ष असतील तर फलधारणा होत नाही. आणि त्यांचे परागीकरण करण्यासाठी या मधमाशा आणि हे नानाविध कीटक देखील तितकेच महत्वाचे आहेत. त्यांच्यासाठीच तर झाडे मकरंद तयार करतात.

तिरफळ वृक्ष दक्षिण कोकण आणि खाली केरळ पर्यंत सह्याद्री पट्ट्यात आणि वरती हिमालयाच्या पायथ्यापासून अगदी आसामपर्यंत आढळतात. 60 ते 70 फूट उंच होणारा हा वृक्ष पानझडी प्रकारातील असला तरी याला भरपूर पाऊस आणि उच्च आर्द्रता आवश्यक आहे. कारण या वृक्षाचा फुलोराच मुळ पावसावर अवलंबून आहे. तिरफळ एक वर्ष आड भरपूर लागतात. श्रावण महिन्यापासून साधारण पाच महिन्यांनी म्हणजे मार्गशीर्ष महिन्याच्या आसपास फळे काढणी योग्य होतात. फळांवरील आवरण गडद हिरव्या-जांभळट रंगाचे असते. आत एक गोल लहान काळी बी असते. हे आवरण कोकणात मसाल्याच्या पदार्थात सर्रास वापरतात. कोकणात माशाची कढी तिरफळाशिवाय अपूर्णच असते! माशाच्या ‘तीखल्यात’ तिरफळ नसेल तर पक्का मालवणी माणूस जेवताना बोलूनही दाखवेल “तीरफळां नाय-शी दिसतंहत घरात..?”

तिरफळ वृक्षावरून फळे काढणे मात्र वाटते तेवढे सोपे नाही. खोड व फांद्यांवरील तीक्ष्ण काट्यांमुळे झाडावर चढणे कठीण असते. पण एकदा का हे काटे कोयत्याने तासले की ते पुन्हा येत नाहीत. त्यामुळे सुरुवातीस हा श्रीगणेशा करावाच लागतो. नपेक्षा उंच बांबू घेऊन पिकलेल्या फळांचे घोस बेचक्यात अडकवून कट-कट मोडता येतात. झाडावरून काढून बी आणि अन्य काडी-कचरा वेगळे केल्यावर किमान २-३ वेळा उन्हात घातल्यावर हे टरफल विक्रीयोग्य होते. व्यवस्थित सुकवून निवडल्यावर किमान ₹१२० ते ₹२०० प्रती किलो एवढा भाव मिळतो. झाडावरून काढणे शक्य नसल्यास आणि पडलेली फळे गोळा करून एकदा कोमट पाण्यातून काढून व्यवस्थित सुकवून आसडून विक्री केल्यास ₹८० ते ₹१२० किमान भाव मिळतोच. माझ्या निरीक्षणाप्रमाणे एक झाड ५ ते १५ किलो पर्यंत सुकी तिरफळे देते. त्यामुळे झाडाचे वय पाहता एका वृक्षापासून किमान ₹५०० ते कमाल ₹२५०० मिळतातच. याच्या बियांचे देखील वेगळे मार्केट आहे. या बियांपासून तेल काढले जाते. या बियांमधील तेलाबाबत आणि त्याच्या खरेदी बाबत कोकणात जागृती होणे फार आवश्यक आहे कारण केवळ माहिती नसल्याने तिरफळे आसडल्यावर या बिया टाकून दिल्या जातात ज्याचे आणखीन वेगळे चार पैसे शेतकऱ्यास मिळू शकले असते. याचे लाकूड देखील अत्यंत टिकाऊ, कडक. पिवळसर रंगाचे. पूर्वी बैलगाडीच्या धुऱ्यासाठी वापरंत. लाकूड व्यवस्थित सुकलेले असल्यास आत खिळा जाणे कठीण. जुन्या दारांच्या - खिडक्यांच्या चौकटी, एवढेच नव्हे तर एखादा जुना बाक किंवा पलंग देखील याच्या लाकडाचा बनवला जाई. 

तिरफळास ना कुणी खत घातलेय, ना कुणी कधी पाणी दिलेय. या वर ना कीड न कोणता रोग. ना याला वन्यप्राण्यांचा त्रास. सध्या उत्पन्न देत असलेल्या झाडांपैकी मला वाटत नाही याचे रोप कुणी मुद्दाम लावले असेल. जी काही आहेत ती सगळी नैसर्गिक रुजून आलेली झाडे आहेत. तरीही आम्ही या वृक्षाकडे सपशेल दुर्लक्ष करून ठरलेल्या पिकांच्या बाहेर बघत नाहीहोत. याचे कारण एकच. ‘जवळची व्ह्काल कोरडी’. आम्हाला आमच्या मूळ वृक्षांचे योग्य आर्थिक गणित घालता आलेच नाही. ज्यांनी सांगणे अपेक्षित होते, मार्गदर्शन करणे अपेक्षित होते, म्हणजे आम्ही, त्यांनी अजूनही या वर चर्चा देखील सुरु केलेली नाही. कोकणातील कुळागरात पूर्वी हमखास दिसणारी ही झाडे आता दुर्मिळ झालीत. आणखीन १० वर्षांनी तिरफळाची झाडे शोधावी लागतील याची चिंता वाटते. तळकोकणातील बहुस्तरीय पिक पद्धतीतील एक महत्वाचे स्थानिक झाड एवढे सहज विसरून चालणारे नाही.

वाळा_बहुपयोगी_वनस्पती

#वाळा_बहुपयोगी_वनस्पती

#सुगंधी_उपयोग

वाळा ही बहुवार्षिक गवतवर्गीय वनस्पती असून व्यापारीदृष्ट्या वाळा या वनस्पतीच्या मुळांतील सुगंधी तेलाला फार मोठी मागणी आहे. या सुगंधी तेलाचा वापर अत्तरे, सौंदर्यप्रसाधने, साबण उद्योगात मोठ्या प्रमाणावर केला जातो. हे तेल अन्य सुगंधी तेलाबरोबर (पाचौली, गुलाब, चंदन) उत्तम रीतीने मिसळते. वाळ्याच्या मुळांचा वापर चटया, पंखे, टोप्या बनविण्यासाठी करतात. जलसंधारणासाठी व जमिनीची धूप थांबविण्यासाठी शेताच्या बांधावर, उताराला वाळा (खस) गवताची लागवड केली जाते. त्यामुळे वाळा या बहुउपयोगी वनस्पतीची लागवड शेतक-यांसाठी फायदेशीर आहे.

वाळा गवताची मुळे सुवासिक असतात. पाने गवतासारखी ३० ते ९० सेंमी. लांब असून रंगाने फिकट हिरवी, वरून गुळगुळीत व कडांना कुसळे असतात. फुले बिनदेठाची व पिवळसर काळ्या रंगाची असतात. फुलाचा दांडा लांब व पिरॅमिडच्या आकाराचा असतो.

#हवामान

उबदार व दमट हवामानाच्या प्रदेशात या गवताची चांगली वाढ होते.

हलक्या ते भारी जमिनीमध्ये लागवड करता येते. विशेषत: तांबड्या व गाळाच्या जमिनीत मुळाची चांगली वाढ होत असून, मुळामध्ये तेलाचे प्रमाण जास्त असते. हे पीक उद्य सामू असणा-या जमिनीतही घेता येते. 

#मशागत व #लागवड : जमीन नांगरून, कुळवून भुसभुशीत करावी. हेक्टरी १५ ते २० टन चांगले कुजलेले शेणखत मिसळावे. लागवडीसाठी ६o-७५ सेंमी. अंतरावर सरी-वरंबे किंवा जमिनीचा उतार व मगदुरानुसार योग्य आकाराचे (२ x ४ मीटर) सपाट वाफे तयार करावेत. लागवडीसाठी के.एस.-१, के.एस.-२ व सुगंधा या सुधारित जातींची निवड करावी. पावसाळ्याच्या सुरवातीला जून-जुलै महिन्यात (७५ x ३o) सेंमी. अंतरावर लागवड करावी. एक हेक्टर क्षेत्रावर ६0 हजार रोपे लागवडीसाठी लागतात. एका वर्षाच्या गवतापासून आलेले फुटवे वापरावेत.

आंतरमशागत व पाणी व्यवस्थापन

पिकांची काढणी १५-१८ महिन्यांनी केली जाते. सुरवातीला या पिकाची वाढ संथ असल्यामुळे तष्ण वाढते. तण नियंत्रणासाठी अट्रॅझीन ०.५ किलो प्रति लिटर हेक्टरी याप्रमाणे फवारणी केल्यास परिणामकारक तण नियंत्रण होऊन उत्पादनात वाढ होते. मुळांच्या उत्तम वाढीसाठी ६० दिवसांनी २० सेंमी. उंच मातीची भर लावावी. मुळांच्या योग्य व उत्पादनक्षम वाढीसाठी पाणी व्यवस्थापन अत्यंत महत्वाचे आहे. चांगले पाऊसमान असणा-या प्रदेशात सिंचनाची आवश्यकता नाही; परंतु कोरडवाहू प्रदेशात ७ ते ८ पाण्याच्या पाळ्यांची आवश्यकता असते. शेवटची पाण्याची पाळी काढणी सुरक्षित व्हावी म्हणून ऑक्टोबर महिन्यात काढणीपूर्वी द्यावी.

काढणी व उत्पादन

वाळपिकापासून तेलाच्या उत्पादनवाढीसाठी पीक १८ महिन्यांचे झाल्यानंतर डिसेंबर ते फेबुवारी महिन्यात खडे खणून मुळांची काढणी करावी. मुळापासून पाने वेगळी करून ती स्वच्छ धुऊन सावलीत वाळवावीत. हेक्टरी ३ ते ४ टन मुळ्यांचे उत्पादन मिळते. मुळ्यांपासून बाष्प ऊध्र्वपतन प्रक्रियेने ४-५ अॅटमॉसस्फिअर दाबाखाली (२४ ते ३६ तास) सुगंधी तेल मिळविले जाते. तेल काढण्याचा वेळ हा बाष्प टाकीत सोडण्यात येणारी वाफ व दाब यांवर अवलंबून असतो. साधारणपणे तेलाचा उतारा १ टक्क्यापर्यंत असतो. हेक्टरी ३० ते ४० किलो सुगंधी तेलाचे उत्पादन मिळते.

#औषधी_उपयोग

वाळ्यामध्ये शीत, मूत्रल हे मुख्य गुणधर्म आहेत. मुळांचे चूर्ण थंड उत्तेजक व मूत्रल आहे. वाळा पित व कफनाशक तसेच दुग्धीनाशक असून दमा, खोकला, उचकी, रक्तरोग, उलटी, वर या विकारांवर उपयुक्त आहे. वाळा जाळून धुरी घेतल्यास तीव्र डोकेदुखी कमी होते. उन्हाळी लागल्यास वाळा चूर्ण पाण्यात उकळून थंड झाल्यावर घेतल्यास आराम मिळतो. थकवा कमी करण्यासाठी वाळा सरबत उत्तम आहे. उन्हाळ्यात उष्णता कमी करण्यासाठी वाळ्याची जैविक बांधासाठी लागवड करतात. तसेच वाळ्याचे तेल अत्तरे, सौंदर्यप्रसाधने व खाद्य पदार्थात वापरतात. बाजारात वाळ्याचे उशीरासव, पंडगोदक, उशीरादि चूर्ण मिळतात. वाळ्यात राळ, रंगद्रव्ये, आर्यन ऑक्साईड , आम्ल चुन्याचे प्रमाण असते.